Rövşən Yerfi - Hiv qasırğası
Ruhi əsəb dispanserinə yeni təyin olunmuş baş həkim Fərəcli ikinci mərtəbədəki şüşəli eyvandan həyətdə gəzişən xəstələrə baxırdı. O, vəzifəsinin icrasına başlayan gündən bütün palataları gəzib xəstələrlə tanış olsa da, onların fərdi xüsusiyyətlərini öyrənmək üçün bir qayda olaraq mütəmadi kənardan müşahidəyə xüsusi önəm verirdi.
Günəşli havada dincələn xəstələrdən bəziləri gözlərini naməlum nöqtəyə dikib, nəyəsə baxırmış kimi görünür, digəri öz-özünə əl-qol hərəkətləri ilə danışır, bir qədəri də geniş həyət boyu gəzişirdilər. Ağacların altındakı uzun skamyada oturanların arasında nəzəri balaca balışı yumurlayıb, bərk-bərk sinəsinə sıxan arıq, ucaboy cavan oğlana sataşdı. Elə bil qucağında körpə uşaq bələyi tutmuşdu. Təəccübləndi. Xeyli vaxt diqqətini ondan yayındırmadı. Nəhayət, xəstənin oturmaqdan yorulub ayağa duranda dodaqlarını tərpədərək, qucağındakı bükülünü nəfəs dərmədən tutub yırğaladığını gördü. Marağından dayana bilməyib baş tibb bacısı Minaranı çağırdı:
- Minara xanım, o skamyanın yanında duran oğlanın adı nə oldu? Qucağında dayanmadan nə isə yırğalayan...
- Elmarımı deyirsiz, doktor? Nə lazımdı?
- Çox qəribədir. Elə bil, körpə yatırır. Neçə illik təcrübəmdə adətən qadınları görmüşəm ki, uşaq əvəzinə nəyisə bürmələyib gəzdirər, canlı körpə kimi əzizləyərlər. Beləsini görməmişdim. Görəsən niyə belə edir? Yəqin ki, səbəbsiz deyil, düzmü deyirəm?
Minara acı təəssüflə başını buladı:
- Eh, doktor Fərəcli, o binəvanın başına gələni Allah heç düşmənimə də qismət eləməsin. Özu bir yana, hələ ata-anasını görsəniz ürəyiniz sızlar. cavan ikən çəkdikləri dərddən ikisinin də saçları ağarıb, belləri bükülüb. Hər həftə gəlib uzaqdan oğullarına tamaşa edir, hönkür-hönkür ağlayıb gedirlər. Çünki, Elmar onları tanımır, heç tanımaq da istəmir...
Xəstənin düçar olduğu faciənin ağırlığını öncədən hiss edərək qəmlənən həkim tibb bacısını çox danışdırıb işindən ayırmaq istəmədi. Tezliklə xəstəsinə dair bütün həqiqətləri hərtərəfli öyrənməyi qərara aldı. Bir qədər sonra gözlərini həyətdən çəkib, dinmədən otağına tərəf addımladı.
***
...Elmar ailənin tək oğluydu. Ali təhsil almış, ağıllı, boy-buxunlu gənc idi. Bütün imkanlı ailələrin tək oğulları kimi qayğısız, həm də ərköyün böyümüşdü. Mümkün qədər istədiyini etməliydi. Dörd yaş böyük yeganə bacısı Əsmər çoxdan ərə gedib xaricə köçmüşdü. Evin əziz-girami olduğundan az qala hər işdə onun fikri nəzərə alınırdı.
Atası Fərmanın həmişə bir-birilərinə qonaq getdiyi, ən yaxın dostu Həşimin isə cəmi bir övladı – Nazənin adlı qızı vardı. Gənc yaşlarında, tələbəlikdə tanış olan dostlar arasında elə mehribanlıq yaranmışdı ki, xoş münasibətlərinin davamlılığı üçün uşaqlarının körpəliyindən hər iki ata qohum olmağı: övladlarının ailə qurmasını arzulamışdılar. Həşim hər dəfə onlara gələndə Elmara kürəkən, Fərman isə Nazəninə gəlinim deyərdi. Amma, uşaqlar yeniyetmə yaşına çatanda daha buna bənzər bir söz demədilər. Qorxdular ki, zəmanə uşaqlarıdı, birdən sözümüz yerə düşər, hörmətsiz olarıq, böyüyüb bir-birilərini özləri sevib seçərlər.
İllər az qala yel kimi əsib keçdi, vaxt yetişdi, xoşbəxtlikdən istəkləri ürəklərində qalmadı, uşaqlar bir-birlərini yeniyetməliyindən xoşlayıb sevdilər. Təbii ki, məqsədəuyğun hesab edildiyi üçün, nigahın bağlanmasında hər iki ata-ananın təsiri, razılığı vardı. Bir şirkətdə çalışan, eyni mənfəət mənbəyi olan ailələrin kənarla qohumluğu özlərinə elə də sərfəli görsənmirdi.
Günlərin bir günü el adətiylə toy çalındı. Fərmanla Firuzə, Həşimlə Elnarə arzularına yetişdiklərinə görə toy günü qol götürüb doyunca oynadılar, öz nəzərlərində dünyanın ən xoşbəxt qudaları oldular. Nazənin Elmarın qoluna girib evə gəlin gəldi. Dörd aydan sonra isə mehriban qohumları daha bir şad xəbər – Nazəninin hamiləliyi sevindirdi. Ailənin ilk nübarının, yeni üzvünün – nəvənin yaxın aylarda dünyaya gələcəyini eşidən analar – Firuzə xanımla, Elnarə xanım sevinclərini bölüşüb, dərhal ləngimədən əsas məsələ sayılan körpənin normal inkişafı və sağlamlığı üçün narahat olmağı qərara aldılar. Bu məqsədlə bir aydan çox uzun sürən müzakirədən sonra Nazənini cavanlıqdan savadlı həkim kimi tanıdıqları, daim özlərini müayinə etdirdikləri həkimə, Tubu xanımın yanına apardılar. Qudaları hörmətlə qarşılayan Tubu xanım Nazəninin müayinəsinə gərək olan lazımi prosedurları edib, bir neçə gün analizlərin cavabını gözləməyi məsləhət gördü.
Ancaq, həyat heç də həmişə şirin olmurdu. Allah şirini yaradanda acını da unutmamışdı. Bəndəsinin yaradanından nə istədiyini anlamaq, ayırdlayıb şükür etməsi üçün...
Analizlərin cavabını öyrənməkdən ötrü həkimin təyin etdiyi gün Nazənini qadın məsləhətxanasına tək buraxmayıb Elmar da ona qoşuldu. Yağan ilıq yaz yağışında islanmamaqdan ötrü qadınlarla dolu məsləhətxananın dəhlizində dayanıb həyat yoldaşını gözləyən Elmar dünyanı unudub, xoşbəxt xəyallara qovuşmuşdu.
Keçən dəfə Nazənini gülərüzlə qarşılayan Tubu xanım nədənsə çox qayğılı görünürdü. Kabinetinə daxil olan gəlinlə dilucu hal-əhvallaşıb ərini də otağa çagırmağı xahiş etdi. Nazənin dəhlizə qayıdıb Elmara həkimin dəvətini çatdıranda xəyalları dağıldı. «Eh, burda hamısı qadınlardır, görən neynir məni, yəqin nəsə əlavə sözü var», - düşündü. Utana-utana kabinetə girib, həkimlə salamlaşıb Nazəninin yanında oturdu. Həkim tibb bacısına və digər həmkarlarına otağı tərk etmələrini rica etdi. Ağ xalatlıların hamısı otaqdan çıxdıqdan sonra tək qalmış həkim əllərini stolun üzərində çarpazlayaraq onları diqqətlə süzdü:
- Özünüz savadlı, müasir gənclərsiz. Bilmirəm bu necə olub. Şəxsən mən sizin analizlərdən belə nəticə alınacağını heç vaxt ağlıma gətirməzdim. Təəssüf ki, neyləmək olar, reallıq sərt üzünü göstərəndə aciz qalmalı olursan. Bəzən biz həkimlərdən asılı olmayan hallar da baş verir...
Deyəcəyii sözün ağırlığından əzab çəkirmiş kimi, fasilə verib sözünə davam etdi:
- Balalarım, sizin hər ikinizi körpəlikdən tanıyıram, ailələrinizə də bələdəm. Bəs niyə analizlərin cavabı bu cür alınsın, özüm də məəttələm...
Bayaqdan səbrini basan Elmar dözmədi:
- Nə olub, Tubu xanım, deyin görək nə baş verib ki, siz belə ümidsiz danışırsız?
- Məsələ ondadır ki, necə başa salım, analizlərdən məlum olur ki, gəlinin qanında mikrob var, daha doğrusu virus var...
- İndi tam sağlam olan var? Axtarsan az qala hamının qanında virusdan, mikrobdan tapmaq olar. Həmin mikrob çoxmu təhlükəlidir? Hazırda gərək ki, əksər mikrobları müalicə etmək olur. Siz hansı dava-dərman lazımdı, qiymətindən asılı olmayaraq resept yazın. Necə var, tapıb müalicəsini bir yana çıxararıq...
Tubu xanım ağır-ağır başını qaldırıb bir az da sınayıcı nəzərlə ona baxdı:
- Burda iş qəlizləşib. Çox təəssüf ki, yoldaşında... necə başa salım, yox, ağır da olsa deməliyəm... hə, yoldaşının qan analizində HİV virusu aşkar olunub.
Elmar oturduğu yerdən dəli sayaq atılıb, özündən çıxdı:
- Nə danışırsız, necə HİV, ola bilməz!..
Narahat-narahat həkimə qulaq asan Nazənin də həyəcanla dilləndi:
- Anlamadım, o nə virusdu elə? Yəni müalicəsi heç cürə mümkün deyilmi? Hə, Elmar?
Ani əsəbindən əlləri əsən Elmar Nazəninə haqqında danışılan virusu izah etməyə hövsələsi çatmadı, bacarmadı:
- Geniş məlumatım yoxdur. Mən biləni müalicəsi çətin olur... Həkim, axı nədən, nə üçün belə olsun? Səbəbi nədir?
Tubu xanım Elmardan çox həyəcanından çaşqın hala düşən gəlini başa salmağa çalışdı:
- Qızım, bilmirsən HİV nədi? İllərdir mətbuatda yazırlar, car çəkirlər. HİV - yəni el arasında ona SPİD deyilir, kökünə lənət olmuşa. Əslində isə SPİD-in başlanğıc formasıdır...
Nazənin sanki, yuxudan ayıldı. Boğazı qəhərləndi:
- Yəni, dediyinizə görə, mən həmin alçaq xəstəliyə yoluxmuşam? Necə? Kimdən? Hardan əmələ gəldi məndə bu zibil? Deməli tezliklə, yaxın vaxtlarda mən də öləcəyəm, uşağım da?!.
Nazənin hönkürdü. İşin gözlənilən ürəkağrıdıcı məcraya yaxınlaşması həkimi də dərindən həyacanlandırdı. Ayağa durub toxtatmaq üçün onlara yaxınlaşdı, gəlinin saçını tumarladı, aldığı stressdən başını iki əli ilə tutub stola dayayan Elmara nəvazişlə baxdı. Cavanların halına ürəyi göynədi. Yaxın bələd olduğu ailələrin övladlarında baş verən bu qanqaraçılıq onu da kədərləndirdiyinə görə gözləri dolmuşdu. Nə etməli, gizlədə, ya da yalan danışa bilməzdi. Nə vaxtsa həqiqət üzə çıxacaqdı.
- İndidən təlaşa düşməyin. Bir də dəqiqləşdirərik. Bəlkə analizlər səhvdir. Varsa da, hələlik ola bilsin uşağa keçməsin. Qalan gedişat normaldır, daha dəqiqi uşağın ana bətnində inkişafını nəzərdə tuturam...
Nazənin ağlaya-ağlaya:
- Mən ölmək istəmirəm... Ağlasığası deyil. Bu andır mənə necə yoluxub? Yoxsa... – Nifrətə bənzər acıqla Elmara baxdı. Hansı ki, otağa girməzdən qabaq o baxışlar məhəbbət və sevinclə dolu idi.
«Allahın işinə bax, gözlə görünməyən, kimsənin gözləmədiyi adi bir virus insanları necə bədbəxt edir, neçə-neçə ailələri dağıdır», - düşünən Tubu xanım səsinin tonunu dəyişdi.
- Ay qız, dayan görüm, özünə əl qatma, dedim ki, bir də analiz verərsiz, hər ikiniz. Ya elə burada, ya da istədiyiniz başqa yerdə. Bəlkə təsdiqlənmədi. Bəzən laboratoriyada yanlışlığa yol verilir, düzgün müayinə edilmir. Ona görə də təzədən analiz verməyiniz məsləhətdir. Hələlik orqanizmi qüvvətləndirən bir neçə iynə–dərman yazacağam. Yaxşı olardı ki, tezliklə, vaxt itirmədən dəqiq nəticəyə gəlib nə edəcəyimizi bilək. İndi özünüzü üzməyin, Allaha dua edin. Bu virusu erkən dövrdə üstünə tez düşəriksə uzunmüddətli müalicə ilə zərərsizləşdirmək olur. Ağlınızı başınıza yığıb körpənizi gözləyin. Sizin gələcəyiniz, xoşbəxtliyiniz ona bağlıdır. Körpənin gələcəyi naminə səbrlə hər əzab-əziyyətə dözün!
Bir-birindən xoflanan gənclər otaqdan çıxan kimi Tubu xanım tibb bacılarını çağırıb tapşırıqlarını verdi:
- Eşidirsiz, qızlar, pasiyentlər arasında HİV daşıyıcılarının sayı gündən-günə dayanmadan artır, ona görə də HİV barəsində son dərəcə ehtiyatlı olun. Nəbadə, cüzi diqqətsizlik edəsiniz. Bilirəm, işinizdə səliqəlisiniz. Ancaq, yenə də, istifadə etdiyiniz bütün alətləri, əşyaları ciddi şəkildə sterilizə, dezinfiksiya ediniz. Allah eləməsin, səhlənkarlıqdan kiminsə yoluxmasına biz səbəb olaq...
***
Qadın məsləhətxanasından halsız, qanıqara çıxan Nazənin qol-qola gəldikləri yolu indi Elmardan irəlidə, təkbaşına qayıdırdı. Nəinki yanaşı getmək, heç onun üzünü də görmək istəmirdi. Arxasınca suçlu adam kimi addımlayan Elmar nə edəcəyini bilmirdi. “Doğrudanmı o təqsirkar idi? Nəyə görə? O cavablar yüz faiz səhvdi, yalandı, - düşünürdü...
- Nazənin, dayan, ayaq saxla, qulaq as mənə. Sən məndən nahaq küsürsən, düzgün eləmirsən, vallah mən bu məsələdə günahsızam, tərtəmizəm. Vicdanıma and olsun, səni sevəndən mən kimsəni xəyalımdan belə keçirməmişəm. Demək istəyirəm ki, mənlik deyil...
- Sənlik deyil, bəs elə isə kimdi günahkar? Bəlkə, olmaya demək istəyirsən ki, mən başqası ilə görüşmüşəm? Hə? – Nazənin dayanıb, geri dönüb diqqətlə onun gözlərinə baxdı. – Əgər belə düşünürsənsə, günahı məndə görürsənsə, deməli sən kişi yox, alçaqsan. Yalnız alçaq kişilər belə qadınla bir evdə yaşayır, - Nazənin yenidən hönkürdü.
Sözlər Elmara bıçaq təki batsa da ictimai yerdə olduğundan dişini-dişinə sıxıb dözdü:
-Yox, mən elə demək istəmədim, mən inanıram ki, hər ikimiz günahsızıq, çox güman ki, analizlərin cavabı səhvdir. Başqa cür olmamalıdır. Yaxşı, küçədə ağlama, ayıbdı. Sil gözünün yaşını. Gedək evə, evdə nə istəsən mənə deyib ürəyini boşaldarsan.
O, yaxınlaşan taksiyə əl etdi...
***
...Evdə yeməyi stola düzüb səbirsizlikdə övladlarını gözləyən Firuzə qapını açanda gördüyünə təəccüb etdi. Səhər deyə-gülə evdən çıxan oğlu ilə gəlini indi elə bil dalaşıb küsüşmüşdülər. Hələ gəlinin gözləri də ağlamaqdan qızarmışdı. Ürəyi düşdü. Görəsən körpəyə nə olub, bunlara nə deyiblər ki, bu cür ürəkağrıdıcı gündədirlər?
- Ay bala, keçin içəri, bu nə görkəmdir? Sizə nə olub, mənə başa salın. Olmaya nəvəmdə bir çatışmazlıq var? Dilim ağzım qurusun, şikəstdi, ölüdü, nədi? Hə, dillənin də, həkim sizə nə dedi, axı?
Elmar boğuq səslə:
- Yox ay ana, körpədə hələlik heç nə yoxdu. Bunun qanında virus tapılıb, - Nazənini göstərdi.
- O virus hələ məlum deyil kimin taxsırıdı, - Nazənin eyni eyhamla cavab verdi.
- Virus nədi, mikrobmu? – Qadın bir az özünə gəldi, - eh, mən də dedim nə böyük faciə baş verib. İndi havamız, suyumuz, qidalarımız o qədər kimyəviləşib ki, göstər mənə bir qız, sappasağlam olsun. Buna görə boğuşmusuz? Boş şeydir, müalicə edilər, ötüb keçər. Gəlin yeməyinizi yeyin.
- Yox ay ana, bu, sən deyən mikrobdan deyil.
- Mikrobun da bəyəm yaxşısı, pisi var?
- Elə yox, necə deyim, HİV var, HİV.
- A bala, nə HİV? Hiv-miv nədi? Bir açıq danışın görüm...
- Eh, siz gəlin-qaynana adamı dəli edərsiz. HİV – yəni SPİD, - Elmar özünü saxlaya bilməyib əsəbindən qapını çırparaq otağına çəkildi. Pətilləri boşalmış qapı narazı adam kimi zarıldadı. Bu hərəkətdən və deyilən sözdən Firuzə diksindi. Eşitdiyi söz onu qaynar su kimi yandırdı. Ondan qorxulu söz varmı? Sadəcə deyilişi adamı vahiməyə salırdı. Ağızlardan eşitdiyi bəla onun evinə, ailəsinə hardan ayaq açmışdı? Olmaya oğlu idi günahkar?
...Xəbər hamını dilxor etmişdi. Axşamtərəfi Nazəninin ata-anası xoşbəxt xəbər eşidib sevinmək məqsədiylə qohum evinə gəlsə də, keflərinə soğan doğranmışdı. Fərmanla Həşim analizlərin nəticəsindən çaşqın qalmışdılar. Onların qızının əxlaqına gərək ki, söz ola bilməzdi. Dillərinə gətirməsələr də hamı Elmara xoflu nəzərlə baxırdı. Ucundan–qulağından eşitdiklərinə, bildiklərinə görə adı çəkilən zəhrimar virus əsasən ya narkomanlarla birgə damara iynə vurmaqdan, ya da təsadüfi cinsi əlaqədən adama yoluxur. Yəni, əxlaqsız yola düşmüş qadınlarla əlaqəsi olan kişilərdən öz arvadlarına ötürülürdü. Həşim sonuncunu xüsusi vurğu ilə Fərmana izah etdi. Elmarın narkoman olmaması gün kimi məlum idi. Qalır onda ikinci yol, - qohumlar təxmin etdilər. Kürəkənlərini acılamaq istəsələr də verilmiş yeni analizin cavabını öyrənənədək dözməyi, hələlik hər şeyi açıb-ağartmamağı düşündülər. Amma, bu xəbərdən sonra daha ailələr arasındakı əvvəlki mehribanlıqdan əsər-əlamət qalmamışdı. Elnarə xanım psixoloji sarsıntı keçirən qızına xüsusi qayğının, yardımın gərək olduğunu dilə gətirib elə bu gecədən onu özü ilə aparacağını bəyan etdi. Firuzə qudasını kənara çəkib niyyətinin yaxşı olmadığını, ayrılığın gənclərə pis təsir edəcəyini bildirsə də, qız anası hikkəsini gizlədə bilməyib israr etdi:
- Gördüm oğlunun yaxşı, müsbət təsirini. Mənim balam gül kimi ev uşağıdı. Qız böyütmədim ki, kiminsə düşüncəsiz hərəkətinin qurbanı olsun. Virusa yoluxubsa özüm aparıb müalicə edəcəyəm. Qoy oğlun da öz başına çarə qılsın. Görünən dağa nə bələdçi. Faktdı da... Ara yerdə yazıq qızım bədbəxt oldu. Qızımı bunun üçünmü həyata gətirmişəm məgər?
Elnarənin sözlərindən kədərlənən Firuzə kövrəldi:
- Bəsdi, ay Elnarə. Cavanlara ürək-dirək verməkdənsə, başlamısan könül qırmağa. Bəlkə səhv diaqnozdur. Mən həkimə zəng vurub danışdım, deyir əgər təsdiqlənərsə də, ona görə üzülməyin, üstünə tez düşsəz müalicəsi mümkündür...
- Olsun, mümkündür, oğlunu müalicə etdirərsən, mən qızımın qayğısına özüm qalacağam. Dur, ay qız, tərpən, paltarlarını yığışdır, gedirik evimizə.
-Elnarə xanım, hövsələli olun, imkan verin uşaqlar özlərinə gəlsinlər, belə etməyin, - Fərmanın etirazı da fayda vermədi.
Həşim evdə əsas söz sahibi olan arvadının sözlərini təsdiqləməklə kifayətləndi:
-Qızım, anan düz deyir, hazırlaş gedək. Burada qalmaga dəyməz...
Nazənini özləri ilə aparan hirsli qudalar arxalarınca qapını çırpıb evlərinə getdilər.
Elmargildə hamı qəm dəryasına batmışdı. Fərmanla Firuzə kədərlərini göstərməmək üçün otaqlarına çəkilmişdilər. Saatlarla yatağında üzüqoylu uzanan Elmar da kimsə ilə danışmaq istəmirdi. Ata-anası oğullarının əxlaqsız qadınlarla əlaqəsinə inanmasalar da, - bəlkə cavandır, şeytan təsadüfən nə vaxtsa yoldan çıxarıb, - düşünərək, tərəddüd içində qovrulurdular. Körpəyə gəldikdə isə onun üçün Allaha dua etməkdən savayı yol görmürdülər.
Elmar günlərlə fikirləşsə də bir tam fikirə gələ bilmirdi. O, gəzəyən, fahişə qadınları nə olduğu restoran və barlarda, nə əskərlikdə, nə də tələbəlikdə elə də çox xoşlamamışdı. Barmaqla sayılası bəzi macəraları da əsasən tanıdığı qadınlarla olub. İl yarımdan çoxdu, yəni Nazəninlə nişanlanandan sonra olan keçmiş qadın tanışları ilə də bütün əlaqələrini kəsib, hamıya evli olduğunu bildirmişdi. Saf məhəbbətlə sevdiyi Nazəninlə yanaşı kimsəni düşünməyi hətta özünə yaraşdırmazdı. Nazənin şəhərin başqa tərəfində sərbəst, ərköyün böyüsə də uşaqlıqdan, bir-birlərinə qonaq gəlib-getdikdən bəri onun haqqında pis heç nə eşitməmişdi. Toy gecəsi də onun ismətinə, saflığına əmin olmuşdu. Qadın bəzən şeytanın yerdəki nümayəndəsi hesab edilsə də, Nazəninin gizli məhəbbəti, aşiqi olmasına inanmırdı. Əksinə, belə fikirləşəndə hər dəfə özünü günah sahibi sanıb qınayırdı. Bəs onda lənətə gəlmiş virus hardan, nədən əmələ gəldi? Yoxsa bərbərdə, ya həkimdə ehtiyatsızlıq üzündən yoluxub? Nə qədər fikirləşsə də şübhələndiyi hansısa məqamı xatırlaya bilmədi. Ola bilsin, həkim deyən sayaq analizin cavabı kiminsə nəticəsi ilə səhv düşüb. Virusun onlara heç dəxli yoxdur...
Xatirinə iki-üç ay əvvəl işdən qonşu əyalətə göndərildiyi ezamiyyət düşdü. İş gününün sonunda içdiyi içki başını dumanlandırmışdı. Deyəsən restoranda bir qadına ilişib, qaldığı otağa aparmışdı. Sərxoş olduğundan onunla yaxınlıq edib-etməməsi də dəqiq yadında deyildi. Ayılan andan həmin hadisəni yaddaşından silmişdi ki, Nazəninin üzünə baxanda utanmasın. Gəl ki, gör neçə ay keçib. Yəni bu “idbar”ona ilişib o vaxtdanmı qalıb?!
Bir gecə yuxuda onu qovurdular. Qova-qova dumanlığa saldılar. Səs-küydən, tüstü dumanından ətraf bara bənzəyirdi. Nəfəsini çətinləşdirən boğanağın içində sifətləri tanış gələn bir-birinə sarmaşmış bir qızla oğlanı gördü. Onlar kimsəyə fikir vermədən ehtirasla öpüşürdülər. Dəhşətdən ürəyi ağrıdı. Qız Nazənin, oğlan da əvvəllər onu sevmiş keçmiş məhəllə uşağı idi. İstədi Nazəninə qışqırsın ki, bəs and içirdin ki, onu heç vaxt sevməmisən, görüşməmisən, yalançı... Səsi çıxmadı. Qan-tər içində ayıldı. Gördüyü yuxunun mənası nə idi, niyə gördü belə yuxunu? Doğrudanmı Nazəninin həmin oğlanla gizlin əlaqəsi davam edir? Hərdən söz düşəndə «ondansa kor pişik yaxşıdı», - deyə lağ edib gülərdi. Aldatmırdımı onu görəsən?!
Belə yuxulardan sonra saatlarla əsəbləri pozulur, siqaret çəkməyə ara vermirdi...
Nazənin anasının təkidi ilə evlərinə getsə də, səhər-axşam, Elmar gözünün qarşısından çəkilmirdi. Gah ötən yaxşı günlərini, Elmarla keçirdikləri xoş anları xatırlayıb darıxır, gah da aşkar olunan virusun səbəbkarını tapmağa çalışıb əsəbindən dəli olmaq dərəcəsinə çatırdı. Qəlbində inanmağı gəlmirdi ki, Elmar ona xəyanət etsin. Ola bilməzdi… Qədərincə sevgi, mehribanlıq olan yerdə o, necə xəyanət edə bilərdi? Bəs mən vurmadım, sən yıxılmadın, virus hardan gəlib çıxdı? Ümidini analizlərin təkrar yoxlanmasına bağlamışdı...
Gözlənilən müddət keçdi. Hər iki ana səbirsizliklə telefonla Tubu xanıma zəng vurub analizlərin növbəti nəticələrini soruşdular. Aldıqları cavab ailəni yenidən şok vəziyyətinə saldı. Bu dəfə dəqiqliklə virusun Nazəninin qanında olması təsdiqlənmişdi. Elmarın qanı isə təmiz çıxmışdı. İstər-istəməz ötən dəfəki mülahizələr münasibətləri dəyişmişdi. Nəticələrdən xəbər tutan Firuzə indi telefonda Elnarəyə acıq verirdi:
- Budu sənin gül kimi ev uşağın? Hə, inandır məni ki, qızın mələkdir. Nahaq yerə oğluma şər atırdın. Yazıq balam, ömrü zay oldu...
Elmar telefonu qapayıb anasına etiraz etdi:
- Ana, bəsdi, gərək deyil, elə demə, ayıbdı adımıza, eşidən olar...
- Ay bala, görmədin əvvəlcə onlar bizə nə sifət göstərdilər. Yanıram axı...
***
Həkimin otağında xəbərin acılığından büzüşmüş Nazənin göz yaşlarını saxlaya bilmirdi. O, neçə gün idi, Allaha dua edirdi ki, kaş diaqnozun səhv olduğu bilinəydi. Nə Elmarda, nə də özündə HİV-in olmasını istəmirdi. Yenə yaşadığı keçmiş xoşbəxt günlərinə qayıtmaq istəyirdi.
- Qızım, - Tubu xanım yaxınlaşıb onu qucaqladı, - özünü ələ al, olan olub, keçən keçib. Yenə şükür ki, hələlik uşaq sağlamdır. Körpəni düşün, vaxtlı-vaxtında müalicəni al. Virus daşıyıcısı olmaq həyatının sonuclanması demək deyildir. Bəlkə Allahın köməyi ilə özün də bəladan qurtararsan. İnam lazımdır, inam. Yazıya pozu yoxdur. Alnımıza yazılanı yaşamalıyıq.
Həkim toxtaqlıq verəndən sonra Nazəninlə üzbəüz əyləşib, nə isə öyrənmək istəyirmiş kimi nəzərlərini onun gözlərinin dərinliklərinə dikdi:
- Qızım, qulaq as, mən həkiməm. Bəzən elə olur ki, insan sağlamlığı ilə bağlı anasına, yoldaşına demədiyi sirri həkiminə deməli olur. Həmin sirr həkimlə xəstə arasında qalır, başqa kimsə bilmir. Bax, bu günə qədər fikirləşirdik ki, yəqin günahkar Elmardır. Daha Elmarlıq bir iş yoxdur. Düzünü de, nə vaxtsa, kimləsə nigahdankənar görüşün, isti münasibətin olubmu?
- Nə danışırsız həkim, heç vaxt! – Nazənin kəskinliklə dilləndi, - əgər inanmırsınızsa and içə bilərəm. Allah mənə qənim olsun, yoldaşımdan savayı qeyrisini könlümdən keçirmişəmsə...
- Lazım deyil, andsız da inanıram. Bəs onda, səndəki virusun mənbyii kim olub? Fikirləş. Ötən yaxın aylarda bizim qadın məsləhətxanasından savayı hansı həkimdə, gözəllik salonunda, ümumiyyətlə, hardasa qanla bağlı nə olubsa, yaxşı-yaxşı fikirləş xatırla. Dəqiq olmasa belə təqribi mənbənin yerini müəyyən edək. Yoxsa, yoluxmanın qarşısını ala bilmərik. Təsəvvür et, sənin kimi neçələri özləri də bilmədən, istəmədən HİV bataqlığına düşürlər. Əgər biganə qalarıqsa, onda bir-bir, zəncirvari ötürülə-ötürülə hamı yoluxub bu bəlanın daşıyıcısına çevrilə bilər. Oldu, qızım? Hökmən xatırla, həm də mənimlə əlaqə saxla, təcili müalicəni də artımla, körpə doğulanadək davam etdir...
Gözlərinin yaşını silib həkimin otağından çıxan Nazəninin evlərinə qayıtmağı gəlmirdi. Elmarı görmək istəyirdi, çox darıxmışdı Elmar üçün. Yanıldığı üçün ondan üzür istəmək, danışıb ürəyini boşaltmaq istəyirdi. Necə getsin Elmargilə? Hansı üzlə? Anası qabağına qatıb aparandan günü Elmarı yamanlamaqla keçirdi. İndi kimi pisləsin? Yəqin eşidən-bilən daha ona pis gözlə baxacaq. Onu görəndə üzlərini yan tutub qaçacaqlar, iyrənəcəklər. Kimlərsə onu əxlaqsız hesab edəcək. Neynəsin? Bir-bir hamıya and içsin ki, ömründə ərinə xəyanət etməyib, nigahdan nə əvvəl, nə də sonra özgə kimləsə yaxınlıq etməyib? İlahi, bu nə zülmdü mənə verirsən, - düşündü. Nə etsin? Bütün bu əzablardan, alçalmalardan canını qurtarmaq üçün özünü öldürsünmü? Bəs balası? Həkim ümid verirdi ki, balası dünyaya sağlam gələcək.
Tubu xanım düz deyirdi, virusa çox güman ki, olsa-olsa gözəllik salonunda yoluxub. Son aylar ümumiyyətlə həkimə yolu düşməmişdi. Əksinə, bekarçılıqdan iki gündən bir vaxtını müxtəlif gözəllik salonlarında keçirirdi. Hər dəfə ayrı cür saç düzümü etdirirdi. Ayaq dırqnaqları, əl dırnaqları, qaşları, kiprikləri, saysız-hesabsız makiyajlar, tatuajlar... Eh, qadın ki, qadın. Bir-birlərinin bəhsinə ağıllarına gələni edirdilər. Müştərilərin arasında nə sayaq istəsən qadın tapa bilərdin: Qaradinməzi, çoxdanışanı, biliklisi, ağıldan zəifi, evdar qadınından başlamış, vəzifəlisi və nəhayət növbənöv “paryadoçnı” gəzəyənlərədək... Axır vaxtlar bir neçə dəfə belə gəzəyənlərdən biri ilə növbədə dal-qabaq düşmüşdülər, o oturan stolda əyləşməli olmuşdu. Aktrisadan betər açıq-saçıq geyinmiş həmin gözəlçə dodaqlarına silikon qoydurmuşdu. Sifətindəki çillərin, sızanaqların təmizlənib gözəgəlimli görünməsi üçün işçilərin zəhmət haqqını artıqlaması ilə ödədiyinə görə başına pərvanə kimi fırlanıb onu qapıya qədər yola salırdılar. Maraq güc gəldiyindən bir dəfə xidmətindən istifadə etdyi kosmetoloq xanımdan soruşdu:
- Deməzsiz, məndən əvvəlki müştəriniz kimdir? Yoxsa aktrisadır?
- Yox ay qız, nə danışırsız? Aktrisada az-çox həya olur. Görmürsən nə gündədir, nəyi var çöldədir, bar gözəlçəsidir. Az qala hər gün gəlir. Bəzənib düzənir ki, müştərisi çox olsun. Əli pulla oynayır. İstedaddır zalımın qızı, bacarır başı boş, cibi dolu kişiləri tapıb cənginə keçirməyi. Zəmanə belələrinin üzünə gülsə də, gec-tez Allah bəlalarını yetirir...
O zaman ağlına gəlməmişdi ki, ustadan hansı bəladan danışdığını soruşsun. Olmaya SPİD-i nəzərdə tuturdu? Müştərisinin çoxluğundan başı açılmayan xanım ustadan heç bir dəfə də olsun istifadə etdiyi alətlərin təmizliyini, strelizəsini soruşmamışdı, nə də tələb etməmişdi. Sıxılmışdı, eybi gəlmişdi nəsə deməyə. Əgər orada, salonda yoluxubsa, indi hardan bilsin ki, kimdən yoluxub? Həmin gözəlçədənmi, yoxsa hər hansı ərli qadından? Bəyəm ərlilərin yoldaşlarının hamısı sədaqətlimi olur?..
Kimdən yoluxması həkimə gərək idisə də, onunçün artıq mənası yox idi. Onu hamıdan çox yalnız Elmar düşündürürdü: Necə barışsın? Barışacaqmı? Ona günahsızlığını necə sübut eyləsin? İnanacaqmı?!
***
Elmar baş verənlərdən ağlını itirmək dərəcəsinə çatmışdı. Analizlərin nəticəsini biləndə əvvəlcə özündə virusun olmamasına sevinsə də, Nazənində tapılmasında hədsiz kədərlənmişdi. Kaş bu xəstəlik onda tapılaydı. O, kişi idi. Kişinin ləkələnməsi qadına başıaşağılıq gətirmirdi. Lakin, qadınını həmişə təmiz, saf görmək istəyən kişiyə onun ləkəli hesab edilməsi utanc gətirən faciə idi. İndi bilsələr camaatın ağzını yığmaqmı olar? Belə çıxır ki, Nazənin nə vaxtsa, bəlkə də hamiləliyə görə «özünü qoruduğu» son bir ayda ona xəyanət edib. Və, o, da bilmədən sadəlövhcəsinə əxlaqsız qadına ərlik edib! Düşündükcə dəhşətdən ürəyi partlayırdı. Nə eləcəyini bilmirdi. Bundan sonra kişi adı ilə yaşamağa layiq idimi?
Dərdini unutmaq, fikrini yayındırmaq üçün axşamlar içdiyi şərab, fasiləsiz çəkdiyi siqaretlər də faydasız idi. Gündüzlər başını işə qatsa da işdən sonra əyləncə axtarmalı olurdu. Əvvəllər kənar gəzdiyi içki dostları indi gərəyi, zərurəti olmuşdu.
Evlilikdən qabaq bir vaxtlar məhəllədən, məktəbdən tanıdığı imkanlı ailələrdən olan bu uşaqlara qoşulub gecələri barlarda, restoranlarda keçirər, müxtəlif əyləncələrlə, “ca-nalar” adlandırdığı yüngül əxlaqlı qızlarla həyatdan zövq almağa çalışırdı. Güman edirdi ki, ən gözəl həyat budur.
Bir gün hardansa yaranmış daxilindəki hiss onu içində yaşadığı mühitdən iyrəndirdi. Nə qədər səy etsə də, həssas olduğu insanlara, xüsusən intim münasibət zəminində qadınlara qarşı riyakar ola bilmədi. Yalançı sevgilərə nifrət etdi. Əsl sevmək istədi. Təşnə ilə Nazənini sevdi. Elə sevdi ki, sevginin möhtəşəmliyini duymayan, günlərini kef məclislərinidə keçirən, ətrafındakı qəlbən tənhalara yazığı gəldi. Heç demə, onların saysız-hesabsız pulları, imkanları varsa da, qəlbləri tamam boş imiş. Dünyanın ən böyük zövqünü - qarşılıqlı sevgini qazana bilməyən bu bədbəxt adamlar mənəvi kasıblıqlarını maddi zənginliklə əvəzləyib, özlərini, hamını inandırmaq istəyirdilər ki, guya onlar həyatsevər və dünyaya kef çəkmək üçün gəlmiş ən xoşbəxt insanlardır. Öz yalanlarının mənasızlığını anlayanda isə vicdanlarını susdurmaqdan ötrü alkoqoldan, narkotikadan istifadə edərək könüllü yoxluğa - fiziki məhvə doğru sürüklənirdilər.
Uzaqdan cəlbedici, əsrarəngiz görünən bu girdabdan onu Nazəninin sevgisi qurtardı. Sevgisi xatirinə bütün məclislərdən imtina edib, əyləncə dostlarından tədricən uzaqlaşdı.
İndi yenə qəlbini üzən tənhalıq onu bir daha keçmiş dostlarını axtarmağa, onların yığıncaqlarında fəallaşmağa vadar edirdi. Tüfeyli həyat tərzi günbəgün qoynunu açıb, ağlını alırdı.
Nazənin onu atıb gedəndən əli işdən də soyumuşdu. Çox vaxt evdən iş adı ilə çıxıb gününü barlarda keçirirdi. Demək olar ki, hər gün evə gecə gəlirdi. Anasının, atasının iradlarına, nəsihətlərinə də əhəmiyyət vermirdi. Daha onunçün yaşamağın ləzzəti itmişdi. Hətta bir dəfə intihar etmək istədi, bir başqa vaxt Nazənini öldürməyi düşündü. Ancaq, körpəsi yadına düşəndə hər iki fikrindən daşındı. Həkimin sözlərini xatırladlı: «Uşaq sağlam doğula bilər». Körpəsi olan kimi mütləq alacaqdı onlardan. Onsuz da virus taleyi dönmüş Nazəninə çox yaşamağa imkan verməyəcəkdi, kök atıb SPİD-ə çevriləcəkdi. Uşağını yaşatmaq, böyütmək xatirinə isə o, necə var yaşamalıydı. Körpəsinin xatirinə...
***
Ayrılmaları bir aya yaxınlaşanda ürəyi qüssədən sıxılan Nazənin Elmarla bağlı düşündüklərini dözməyib anası ilə bölüşdü. Anası razı olmadı:
- Xeyri yoxdur, Elmar sənə inanmayacaq. Bəhanə uydurduğunu söyləyəcək. Boş yerə özünü alçaldıb gözdən salma. Allah qoysa körpən olar, sağalarsan, onda özü yalvara-yalvara gələcək ayağına. Ağıllı ol, sadəlövh olma!
Nazənin iki yol arasında qalmışdı: bilmirdi anasına qulaq assın, ya ürəyinin səsi ilə hərəkət etsin…
Elmar da günlər keçdikcə, barların daimi sakininə dönürdü. Düzənini itirmiş həyatının bərpasına ata-anasının da gücü çatmırdı. Hər axşam Fərmanın danlağının, Firuzənin yalvarışlarının təsiri olmurdu. Atasının onu olanları unutmaq, əhvalını dəyişmək üçün xaricə gəzməyə göndərmək istəməsi də fayda vermədi, təklifi qəbul etmədi. Həyat gözündən düşdüyündən hər şeydən imtina edirdi.
Bununla belə o, bardakı dostlarıyla söhbətləşərkən canfəşanlıqla hamıya SPİD-dən qorunmağı məsləhət görürdü. Hər dəfə qoruyucu vasitələri yada salıb, onlardan istifadəyə həvəsləndirirdi. Təkidlə dönə-dönə ehtiyatlı olmağı tapşırırdı. Bəziləri Elmarın anti-SPİD təbliğatına heyrət edir və gülürdülər:
- Xeyir ola, sən nə yaman qorxursan SPİD-dən? Qorxma, qorxan gözə çöp düşər. Biz «hal əhliyik», ölümdən qorxmuruq. Onsuz da əvvəl-axır öləsiyik: ya zəlzələdən, ya vəlvələdən. Ya SPİD-dən, ya elə-belədən...
Yox, o, həyatdan küssə də, hələ ölməyə tələsmirdi.
İki ay ərzində Elmar tanınmaz hala düşmüşdü. Şax qaməti əyilmiş, arıqlamış, yaşlaşmış, saçları ağarmağa başlamışdı. Müntəzəm olaraq alkoqoldan, sulu qəlyandan, bəzən isə narkotikadan da istifadə etdiyindən dostlarının ona münasibəti dəyişmiş, iş yerini də itirmişdi. Hamıdan qaçıb gizlənən, bardan savayı heç yerə getməyən, əsəbi, qaradinməz Elmarın evdə dili acılaşmışdı. Onun nəzərində bədbəxtliyinin əsas səbəbkarları valideynləri idilər. Çünki, Nazənini sevməyi, ailə qurmağı onlar lazım bilib, xeyir-dua vermişdilər. Qoymamışdılar öz ağlı ilə düşünsün, sərbəst qərar çıxarsın.
- Heç olmasa, indi qoyun istədiyim kimi yaşayım. Gərəksiz məsləhətlərinizlə axırımamı çıxmaq istəyirsiniz? Əl çəkin məndən!
Dost-tanış arasında dərdlərini kimsəyə danışmağa çəkinən Fərmanla Firuzə Elmarın mühakiməsi qarşısında nə edəcəklərini bilmirdilər.
-Ay oğul, bəsdi daha, bizə yazığın gəlsin, özünü göz görə-görə uçuruma aparma, - Firuzə yalvarırdı...
***
Anasının apardığı təbliğata baxmayaraq Nazənin keçən iki ay boyu, bir gün də olsun Elmarı unutmamışdı. Qərara gəlmişdi ki, necə var, imkan tapıb onunla görüşməlidir, Elmarı gözləmədən özü onu görüşə dəvət edəcəkdi. Haqsız olduğuna görə üzr istəyib, özünün müalicəsindən, körpəsinin vəziyytindən danışacaqdı. Çətin anda kömək etməyi, atmamağı yalvaracaqdı. Göydəki Allahın şahidliyinə and içəcəkdi ki, ailəsinə, ona olan sevgisinə heç vaxt xəyanət etməyib.
Bir axşam Həşimlə Elnarənin yaxın qohumlardan birinin toyuna hazırlaşdıqlarını görən Nazənin hədsiz sevindi. Evdə tək qaldığından Elmarla görüşməyə yaxşı fürsət yaranmışdı. Onlar evdən çıxan kimi ürəyi əsə-əsə Elmarın mobil telefonunun nömrəsini yığdı. İlk dəfə görüşəndə də ürəyi belə döyünüb, dili dolaşmışdı. O vaxtdan onu sevdiyini anlamışdı...
- Alo, salam...
Elmar bar yoldaşları ilə içki dostlarının birinin evində ad gününü qeyd edirdilər. Yarımqaranlıq otaqda musiqi, səs-küy, çəkilən siqarların tüstüsü, qızların gülüşü bir-birinə qarışmışdı. Otaq kiçik barı xatırladırdı. İçkidən əvvəlki ləzzəti almayan Elmar onu nəşə ilə əvəzləməyə başlamışdı. Azacıq hallı olduğundan zəng edənin kimliyini təyin edə bilmədi. «Yəqin mamadır», - fikirləşdi, - «yenə beynimi xarab edəcək».
- Alo, həri, eşidirəm, nə istəyirsən?
- Elmar, mənəm, Nazənindi.
Çoxdan eşitmədiyi sevdiyi qadınının səsindən canına xoş duyğular yayıldı, boğazı qurudu, udqundu,bir anlığa özünü itirdi:
-Bəli...
- Hardasan, nə səs-küydü, səni çətinliklə eşidirəm...
- Xeyir ola, məni axtarırsan? Nə lazımdı?
- Mənə qulaq as, səninlə görüşmək istəyirəm. Gəl bizə söhbət edək. Evdə təkəm. Atamgil toya gedib. Ürəyim doludur, sənə sözüm var.
- Ehtiyacın nədəndir ki, indi yadına düşmüşəm?
- İncitməyə haqqın var, nə istəyirsən de, amma, xahiş edirəm, gəl, gözləyəcəyəm.
Nazəninin yalvarışlı səsi kinini yumşaltdı.
- Yaxşı, gələrəm.
...Sözü var, - Elmar istehzayla düşündü. Nə sözü olacaq, xəyanətini etiraf edəcək? Daha xeyri yoxdur. Ya da inandırmağa çalışacaq ki, guya göydən enmiş mələkdir, günahsızdır. Keçməz fənd işlətməyin. Həqiqəti nə vaxtadək gizlədəcəksən?..
Nazənin Elmarın «gələrəm» deməsindən sevinc içindəydi. Günlərlə üzünə həsrət qaldığı sevgilisiylə görüşəcəkdi. Görkəminə əl gəzdirmək üçün güzgüyə yaxınlaşdı. Axır vaxtlar hər dəfə güzgüyə baxanda fikirləşdiyi sözləri yadına düşdü: Mən kimə lazımam əzrayıldan başqa... Yox, o yenə sevəcəkdi, seviləcəkdi. Əvvəl özünü bəzədi. Yenə həmişəki adətilə kosmetikadan üz-gözünə vurub ətirləndi. Xoşladığı paltarını geyindi. Sonra çay hazırlayıb stolun üstünə şirniyyat, meyvə qoydu. Gözləri qapıda qalmışdı. Toylarından qabaq Elmar hər gün onu bu qapıya qədər ötürərdi... Sonra həsrətli baxışlarla ayrılardılar...
Axşam hava qaralanda qapının zəngi çalındı. Həyəcanlı Nazənin qapını açanda yad adam görürmüş kimi heyrətləndi. Gözlərinə baxmasaydı, tanımayacaqdı. İki ayın içində Elmar arıqlamış, yaşlaşmışdı. Baxışları da dəyişmişdi; küskünləşmiş, laqeydləşmişdi. Həmişə sevgi gördüyü gözlərdə indi kin gizlənmişdi. Bir anlığa çaşqınlıq keçirib geri çəkildi. – Gəl, - deyə içəri dəvət etdi. Dinməzcə, mətbəxə keçib, qonağına çay gətirib, stol arxasında üzbəüz qarşısında əyləşdi. Onun susqunluğunu görüb bilmirdi nədən başlasın. Elmarın yuxulu, yorğun görünən gözlərinə baxarkən ötən xoşbəxt günlərini xatırladı. Həmişə onunla parka gedərkən oynayıb-şənlənən uşaqlara baxar, gələcəkdə onların da uşaqları ilə keçirəcəkləri saatların xəyallarını qurardı. Söhbətlərində körpənin qız, ya oğlan olması barədə mübahisə edərdilər.
Elmarın öskürəyi onu xəyalından ayırdı. İnsan iki aya nə günə düşərmiş, - düşündü, - Yazığı mən belə hala salmışam, mənəm günahkar. Gərək vaxtında anama qulaq asmayaydım...
- Məni özünlıə şəkil çəkdirməyə çağırmısan?
Uzun sükutdan sonra Elmarın istehzalı və xırıltılı səsi Nazənini diksindirdi. Elmar özündən çox illərin əyyaşına, narkomanına oxşayırdı:
- De də, de görək vacib sözün nədi? Sifətimə baxmaq istəyirdin?
- Hə, darıxırdım səninçün. Neçə vaxtdı ürəyimdə gəzdirdiklərimi səninlə bölüşmək istəyirəm. Vallah, mən bilmirəm bu bəla mənə haradan rast gəldi. Bağışla, əvvəlcə haqsız yerə səni günahkar sayırdım. Bilmirəm, Allahın işidi, bəndənin əməlidi, yoxsa o vaxtkı xoşbəxtliyimizə dəyən nəzərdi...
- Qısa eylə, nağıl danışma, - Elmar qulaq asdıqca əsəbiləşir, hövsələsi çatmırdı, - mıs-mıs deyincə, Mustafanı de.
- Şübhəsiz sən elə bilirsən ki, mən sənə gizlin xəyanət etmişəm, Allahıma and içirəm ki, düşündüyün kimi deyil.
- Bəs necədi? Havayla yoluxmusan? Andla başımı qatma. Birdən məlakə olarsan, xəbərim olmaz…
- Sözümə axıracan qulaq as. İmkan ver deyim. Həkimin dediklərini çox götür-qoy etmişəm. Onun sözlərində həqiqət var. Yoluxma təkcə cinsi yolla baş vermir. Yadındadır, toyumuzdan sonrakı ilk aylarda həmişə şikayətlənirdin ki, nə qədər qadın salonuna getmək olar, bəsdi makiyaj, tatuaj etdirdin, günün elə gözəllik salonlarında keçir. Ora hər cür qadın gəlirdi. Mənə qulluq edən ustanın daimi müştərilərindən biri ilə bir neçə dəfə günün eyni vaxtında rastlaşmışdım. Usta onu yola salandan sonar məni qəbul etmişdi. Deyirdilər bar gözəlçəsidir, fahişədir...
- Nə bar, nə gözəlçə, sən bar hardan tanıyırsan, yoxsa sən də ona qoşulub bara getmisən? - Günlərlə, aylarla içərisi qəzəbdən paxır bağlamış Elmar partlamağa fürsət tapmışdı. Qışqırmaq, Nazənini acılamaqla ağlatmaq, ötən müddət ərzində çəkdiyi hirsini boşaltmaq istəyirdi. – Mənə düzünü danış…
- Mən bara getməmişəm. Barda işləyən qadın gəlirdi ora. Deyilənə görə orada əsas məşğuliyyəti fahişəlik imiş. Bəlkə də virus həmin bar qızı üçün işlədilən əşyadan, alətdən mənə də yoluxub...
Elmar onu diqqətlə dinləmək istəməyərək əlini stola çırpıb ayağa durdu:
- Yenə başladın nağıl danışmağa. Sənin bar qızı ilə nə işin vardı?
Əsəbindən otaqda var gəl edən Elmarın gözünün qarşısında hər gün gördüyü bar canlandı. Gecə kəpənəkləri olan yarıçılpaq qızlar bu dəfə Nazəninsayaq bəzənib rənglənmişdilər. Eyni ağacın meyvəsitək bir-birinə bənzəyirdilər...
- Sən ya məni başa düşmürsən, ya da başa düşmək istəmirsən.
- Aldatma məni, qadın salonunu bəhanə eləmə. Etiraf et ki, xəyanət etmisən, mən ezamiyyələrə gedəndə onlarla xəlvəti gəzmisən, yoldaşlıq etmisən, bara getmisən. Gündə neçə kişini razı salırdın? Boynuna al!..
Hikkəsindən partlayan Elmar nə danışdığını fərqinə varmırdı.
- Bəsdi, ağzına gələni danışdın. Mən səninlə insan kimi söhbət etmək istədim. Təhqir eşitmək üçün çağırmamışam, sən dəlisən! - Nazənin onu evə dəvət etməsinə görə ürəyində özünü qınadı. İnanmazdı ki, Elmarda ona qarşı belə böyük nifrət yaransın.
- İndi ki, məni başa düşmək istəmirsən, rədd ol gəldiyin yerə! Mən yox, sənsən bardakı gəzintilərin tayı...
Qəzəblənmiş Elmar Nazənini cəzalandırmaq qərarına gəldi. Arvadı belə dikbaş və səllimi qoymaq olmazdı. Əvvəl-axır ona öz yerini göstərməliydi:
- Belə oldu? Sənə qandıraram kim hansı yuvanın quşudur. Dediyi sözə bax, əxlaqsızın biri… Səni gərək çoxdan öldürəydim, - əlini təsadüfən gördüyü stolun üstündəki meyvə qabına qoyulmuş bıçağa atdı. Acığını necə var soyutmalıydı…
Nazənin Elmarın gözlərindəki qəzəbdən niyyətini başa düşüb qorxudan gözləri bərəldi, qışqırıb bayıldı. Ağlı başından çıxmış Elmar oturduğu yerdən üzü-üstə döşəməyə yıxılmış Nazəninə bıçaqla ard-ardınca bir neçə zərbə vurdu. Zərbələrdən sonra Nazəninin tərpənmədiyini görüb sakitləşdi. Bıçağı əlindən buraxdı, oturacaqda oturub siqaretindən birini yandırdı. Görən o düzmü etdi, - fikirləşdi. Əlbəttə, kişi olan kəs xəyanəti hökmən cəzalandırmalıydı, bağışlaya bilməzdi.
Siqaretin kötüyünü atıb ayağa durub getmək istəyəndə gözü döşəmədə, Nazənin bərabərində qan gölməçəsinə sataşdı. Qanı görcək etdiyi faciənin dəhşətini anladı, həyəcandan bədəni kəsilən ağac sayaq əsdi. Ağlı yerinə qayıtdıqca özünü başına qaynar su tökülmüş kimi hiss etdi: Demək o, sevdiyi qadını sözün əsl mənasında öldürmüşdü!.. Bəs uşaq? Axı onların uşağı olacaqdı, onun günahı nə idi? Dünyaya gəlməmiş balasını anasının bətnində məhv etmişdi. Bir yox, iki adamın həyatını qırmışdı. İlahi, o necə qəddar, yaramaz insanmış...
Dizlərini yerə atıb için-için ağladı. Bıçağı yerdən götürüb özünü də vurmaq istədi. Bacarmadı. Bayaqkı qüvvəsi, halı qalmamışdı. Bacarsaydı xeyri nə olacaqdı. Nazənin sağ qalacaqdımı? Birdən düşündü ki, həkimə vaxtında aparılsa bəlkə də ümid yeri var. Qan gölməçəsi isə saniyələr keçdikcə yavaş-yavaş böyüyürdü. Səsi titrəyə-titrəyə çığırdı:
-Nazənin, Nazənin.., eşidirsən məni? – Üzünü Nazəninin sinəsinə dayayıb çiyinlərini qucaqladı, heç bir hənirtini duymayanda hönkürtü çəkdi. – Bağışla məni, mən niyə belə etdim, ay Allah?.. Mən səhv etdim, mən alçaqlıq etdim, mən gərək özümü öldürəydim, səni yox…
Vaxtı itirmək olmazdı. Təcili həkim çağırıb qanın axmasının qarşısı alınmalıydı. «Təcili yardım» gələnə gec olacaqdı. Kömək üçün qonşulara yalvarmaq lazım idi. O, mənzilin qapısını açıq saxlayıb, qonşu qapıları döyüb fəryad etdi:
- Həkim lazımdır, həkim. Kömək edin, həkim çağırın, yaralı var, içəridə, otaqdadır, kömək edin!
Qapılar açılmağa başlayanda daxilində yaranmış səksəkədən adamlarla qarşılaşmağa qorxub pilləkənləri dəlicəsinə sürətlə enərək küçəyə qaçdı…
***
Səsə gəlmiş qonşular döşəmədə qana bulanmış Nazənini tərpənməz görəndə gördüklərindən sarsıldılar. Kimsə cəsədə yanaşmağa cürət etmədi. Özlərini itirməyən qonşular tez polisə, «Təcili yardım»a, həm də Nazəninin valideynlərinə zəng eləyib xəbər verdilər. Hamıdan əvvəl polis maşını gəldi. Polislər mənzilə daxil olmaqları ilə təhqiqata başladılar. Otaqlarda səliqə-səhman öz qaydasında idi. Hadisə qarət deyil, şəxsi zəmində baş vermişdir – qənaətinə gələn müstəntiq dərhal cinayətkar barəsində məlumat üçün qonşuları sorğu-suala tutdu. Onlar üzünü yaxşı görmədikləri bir nəfərin əvvəlcə qapıları döyüb kömək istəməsini, sonra isə qaçıb, yox olmasından danışırdılar. «Təcili yardım»da gələn həkim Nazəninin hadisə baş verən zaman keçindiyini müəyyən etdi. Həyata qayıdışı artıq mümkün iş deyildi.
Qızının bıçaqlandığını eşidib toydan yarımçıq qayıdan Həşimlə Elnarə Nazəninin cəsədini qan içində görəndə faciədən sarsılıb elə şivən qopardılar ki, az qala divarlar titrədi. Ana qızının cəsədini qucaqlayıb hönkür-hönkür ağladı. «Bu yalnız Elmar alçağın işidir», - ürəyində yəqin etmişdi. İndi onu tutub tikə-parça etsəydilər də xeyri olmayacaqdı. Sevimli qızının, gözlədiyi nəvəsinin əvəzi daha heç nə ilə ödənməyəcəkdi. O, dünyanın ən bədbəxt anasıydı. Belə bədbəxtlikdən sonra ömür sürməyə, yaşamağa dəyməzdi. Onun üçün dünyanın axırı gəlmişdi...
Faciənin şaxta təki sazağından ətrafdakılar daxilən donmuşdular. Havalandığını hiss edən Həşim kədərdən boğula-boğula qatili lənətləyirdi. Müstəntiq meyidin ekspertizaya aparılmasına qərar verəndə Elnarəni ondan çətinliklə araladılar. Qızının aparıldığını görən ana vəhşətli baxışlarla: qızım, mən də səninlə gəlirəm, - çığırdı.
Qapıda qarşısının alındığını görüb polislərin üstünə qışqırdı:
- Buraxın, buraxın mən də gedim...
Həşim gözlərinin yaşın silə-silə ona yalvarırdı:
- Sən getmə Elnarə, sən getsən bu xarabada tək neynərəm, getmə...
- Yox, gedəcəyəm, mən balamsız qala bilmərəm, mütləq onunla gedəcəyəm, - dönüb dəli kimi eyvana tərəf getdi. Onu sakitləşdirmək mümkün olmadı. Arxasınca düşsələr də tutub saxlaya bilmədilər və gördüklərindən sarsıldılar: o, ağlını itirdiyindən eyvana çatmağı ilə an içində pəncərəni açıb ikinci mərtəbədən özünü küçəyə atmışdı...
Hadisələrin gözlənilməz yön aldığını görən polislər çaşqınlıq keçirdilər. Həşimin də özünü intihar edəcəyiindən qorxub tez onu nəzarətə götürdülər. Gözləri hədəqəsindən çıxan Həşim isə haray edirdi:
- Yolumu kəsməyin. Elnarə eyvandan həyətə yıxılıb, əzilib. «Təcili yardım» çağırın, tez eləyin, nəyi gözləyirsiz? Yol verin!
Polislərin əhatəsindən çətinliklə qaçıb küçəyə çıxan Həşim asfalta sərilmiş yoldaşının ağzından, qulaqlarından qan gəldiyini görsə də sağ qalacağına ümidini itirmək istəmirdi:
- Sən niyə belə etdin Elnarə? Həkim, həkim gərəkdi, kömək edin!..
Ona yetərincə əhəmiyyət verilmədiyini görən Həşim dərddən qol götürüb oynayırdı. Dərd onu havalandırmışdı:
- Toy davam edir, nə durmusuz, siz də oynayın. Baxın, baxın, biri oynamaqdan bayıldı, - hadisə yerinə gələn həkimlərə arvadının cəsədini göstərirdi.
Növbəti «təciili yardım» Həşimi apardı. Müəmmalı qətli – qəlb paralayan vəhşiliyi törədən qatili tapmaq üçün təhqiqatı davam etdirən polis işçiləri bütün qonşulardan ifadə alırdılar. Qətllə bağlı hərə bir cür versiya danışırdı...
***
Elmar etdiyi cinayətin ağırlığını dərk edərək durmadan qaçırdı. Qaranlıq küçələrdə hara qaçırdı, nə qədər qaçacaqdı bilmirdi. Gücü çatdığı qədər qaçmaq, oradan uzaqlaşmaq, insanlarla rastlaşmamaq istəyirdi. Ancaq başa düşürdü ki, nə qədər qaçsaydı da törətdiyi cinayətdən yaxasını qurtara bilməyəcəkdi. Qan içində gördüyü Nazənin gözünün qabağından getmirdi. Sağa-sola baxmadan,şütüyən avtomobillərin faralarının işıqları selində qaça-qaça yolu keçərkən üzbəüz gələn minik maşını zərblə vurub onu yolun içinə yıxdı. Bədəni, qıçları əzildiyindən ayağa dura bilmədi. Ardınca huşunu itirdi.
Öldüyünü zənn edən sürücü əvvəl təlaşa düşüb, sonra isə onun nəfəs aldığını görcək sevindi. Avtomobildəki digər yoldaşlarla köməkləşib onu maşının arxasına uzatdılar.
Canından çox, vicdanının ağrısından əzab çəkən Elmar təcili yaxınlıqdakı xəstəxanaya çatdırıldı. Yaraları sarınandan sonra Elmarın özünə gəldiyini, vəziyyətinin normallaşdığını görən sürücü şadlandı:
- Çox şükür, ay Allah, ölüm-itim olmadı. Allah üzümüzə baxdı.
Sürücünün sevinci özünə qəzəbi soyumayan Elmarı hövsələdən çıxardı. O, sağ qalmasına sevinmirdi. Arvadının və həyata gəlmədən körpəsinin qatili olan adamın yaşamağa, sevinməyə haqqı çatırdımı? Odur ki, baş verənləri xatırladıqca sürücünü və həkimləri acılayırdı:
- Niyə qoymadız ölüm? Ölsəydim canım dincələrdi. Heyf, ölmədim...
- Qardaş, sən nə danışırsan, niyə ölməlisən? Naşükürlük etmə, sən hələ cavansan, gələcəyin irəlidədir. Nə yaşamısan ki, yaşamaqdan da bezarlıq edəsən. Cibindəki telefondan evinizin nömrəsini öyrənib xəbər vermişik. Darıxma, doğmaların harda olsalar, gələrlər.
- Çox nahaq yerə… Gəlməsinlər! Qatili görməyəmi gələcəklər?
- Qatil kimdir? Ölən var ki, qatil də olsun, - sürücü təəccüb və narahatlıqla soruşdu.
- Qatil mənəm, mən, - o, özünü saxlaya bilməyib, kövrəlib için-için ağlayırdı.
-Ola bilsin, beyni silkələnib, əsəbləri gərilib, - Elmarın özünü qəribə aparması həkimdə qəza zamanı xəstədə beyinlə bağlı problemin əmələ gəlməsi fikrini yaratmışdı.
Səhəri gün Fərmanla Firuzə Elmarın palatasına girəndə Elmar uşaq təki anasına sarıldı. Uzun illərin həsrətlisi qədər sevinc qarışıq qəhərdən gözləri doldu:
- Ana, sən mənim sağ qalmağıma sevinirsən? Ancaq bilsən ki, mən necə iyrənc qatiləm, sevinməzdin... Mən əslində Nazənini, körpəmi yox, özümü də məhv etmişəm...
- Sən nə sayıqlayırsan? – Fərmanı dəhşət bürüdü, sözünün ardını deyə bilməyib dili topuq vurdu.
Dünən gecədən eşitdikləri faciənin oğulları tərəfindən törədildiyinə inanmaq istəməyən ata-ana keçirdikləri stressdən sanki, daşlaşmışdılar. Nəfəsləri dayanmışdı, danışmağa heyləri yox idi...
***
Gün ərzində qonşulardan alınan ifadələr əsasında qatilin foto-robotunu düzəldən polis, həm də Nazəninin cib telefonundakı son zəngləri araşdırıb Elmarı axşamtərəfi şübhəli şəxs qismindя həbs etdi. O, ilk dindirilmədə həmin günü «hallı» olduğunu, qaynatasıgilə gedib həyat yoldaşını bıçaqlamasını tərəddüd eləmədən boynuna aldı:
- Niyə, nə səbəbə bıçaqlamışdın? - İşi təhqiq edən müstəntiqin ilk sualı belə oldu.
- Qısqanclıq üzündən...
- Qısqanclığın səbəbi nə idi, kimə qısqanırdınız?
Yox, nə olur-olsun HİV-in adını çəkməyəcəkdi. Sevgilisinin ruhunu incidib özünə bəraət qazanmayacaqdı. Razı olmazdı onu başqalarının gözündə ləkələyib alçaltsın.
- Səbəb? Səbəb başımın boşluğudur.
- Düz sözə nə deyəsən, - müstəntiq gülümsədi, - heyif ki, sonrakı ağılın faydasızdır.
Təcridxanada görüşünə gələn ata-anasına da bərk-bərk tapşırmışdı:
- Nəbadə HİV barəsində kiməsə nəsə danışasız. Danışsaz, həmən məni ölmüş sayın. Heç kəs bunu qəti bilməməlidir!
Hadisə başverən gecə qaynanası Elnarənin özünü eyvandan atıb öldürməsini, Həşimin isə dəlixanaya düşməsini biləndə Elmar bütöv bir ailənin məhvində özünün, yoxsa şeytanın gözəgörünməz yeni formasının – HİV-in daha çox müqəssir olduğunu təyin etməkdə çətinlik çəkirdi…
Allah bu qədər bədbəxtliyin günahını kimin adına yazacaqdı? Bacısı xaricə köçəndən bəri yazdığı məktublarında daim ona SPİD-dən ehtiyatlı olmağı yalvarırdı. Orada adıçəkilən xəstəliyin geniş yayıldığını, bir dəfə xəstəxanada qan verərkən səhlənkarlıq üzündən az qala ərinin də yoluxacağını qeyd edən Əsmər HİV virusunu «Əzrayılın elçisi» adlandırırdı. Bəlkə də yoluxmuşdu, sadəcə demək istəmirdi.
Son illər məktubları azalan Əsmərin cümlələrində qəmli notlar artmışdı. Kədərinin səbəbini gizli saxlayan bacısı nədənsə ümidsizliyə qapılıb, həyatın faniliyindən şikayətlənirdi. Olmaya HİV onun da xoşbəxtliyini göz altına almışdı?!
Baş verən faciədə HİV-i səbəb saysa da, öz günahı da az deyildi. Kor-koranə qısqanclıq, görüşdən qabaq çəkdiyi beyninin korşaldan narkotik maddənin təsiri ona aman vermədi Nazəninin sözünü aramla sonadək dinləsin. Məgər gözəllik salonunda virusa yoluxmaq olmazmı? Eşitmək, anlamaq əvəzinə ağılsızcasına zavallını xəyanətdə suçladı. Gözü necə örtülmüşdüsə, yazığın bətnindəki körpəni də olsa, xatırlayıb rəhm etmədi. İndi bütün qəzetlərin, televiziya kanallarının, informasiya saytlarının kriminal bölümlərində törətdiyi cinayətdən xəbər tutanlar onun rəzilliyinə lənətlər oxuyurdular... Ona ömürlük həbs, ya ölüm – necə cəza verilsə azdır!..
“O məni sevirdi, barışmaq istəyirdi. Mənsə hər şeyi məhv etdim...” Səhərdən axşamadək ara vermədən fikirləşən Elmar təcridxanada gecələr çarpayısına uzanan kimi həyəcanlı yuxular görürdü. Gecələrin birində yenə gözünün qarşısında qan içində çapalayan uşaq gördü. Hövlənak gözlərin açıb kamerada var-gəl etməyə başladı. Belə yuxular neçə vaxt idi, ona rahatlıq vermirdi. İnildəyən, nalə çəkən, qan içindəki uşaq hər gün onu səsləyirdi. Onun təki qatildən imdad, nəvaziş istəyirdi. Daha dözə bilmirdi. Getdikcə uşaq səsini ayıq olanda da eşidirdi. O, uşağa yaxınlaşmaq istəyəndə səs də, uşaq da qeyb olurdu…
Məhbusun bəzən öz-özünə danışmağı, səbəb olmadan yalvarışlı səslə kiməsə müraciət etməyi, yuxulu, qeyri-dəqiq hərəkətləri təcridxana işçilərini heyrətləndirməklə yanaşı onun psixikasının pozulmasına şübhələri artırmışdı.
Bir səhər isə təcridxanada kameralar işçilər tərəfindən yoxlanılan zaman yenə Elmar balaca balışı qucaqlayıb öz aləmində nəsə deyir, yalvarır, ağlamsınırdı. Elmarın çarpayısının yanından keçən növbətçi işçi onun «tamaşa» göstərdiyini düşünüb balışı əlindən almaq istədi;
-Sən giclik etməkdən bezmədin?
O, əlindəkini var gücü ilə qucaqlayıb qızğınlıqla işçinin üstünə çığırdı:
- Dəymə, nədi, qoymazsan uşağımı oynadam? İndi sənmi onu əlimdən almaq istəyirsən? Qoymayacağam. Get, rədd ol burdan, mane olma! Ay mənim HİV balam, div balam, şeytan balam!..
Uzun illərin təcrübəsini keçmiş növbətçi dərhal məhbusun vəziyyətinə dair rəisinə məruzə etdi. Məsələnin ciddiliyini başa düşən rəis təcridxananın həkiminə ləngimədən lazımi tədbirləri görməyi əmr etdi.
Az keçmədi, vəziyyəti nəzərə alan məhkəmə, həkim komissiyasının yekun rəyinə əsasən müttəhimin ruhi əsəb dispanserinə müalicəyə göndərilməsini, müalicənin sonunadək istintaqın dayandırılmasını qərara aldı...
***
Elmarın xəstəlik tarixçəsi ilə tanışlıqdan aldığı təəssürat doktop Fərəclini kabinetində çox oturmağa imkan vermədi. Dözməyib siqaret yandırıb koridora çıxdı. Xəstəxananın həyətə açılan pəncərəsindən yenidən bağça ətrafında gəzişən xəstələrə tamaşa etdi. Elmar skamyada səssiz oturub “körpəsini” sinəsinə sıxaraq yatırmaqda davam edirdi. ”O, dəlilik etmir, Ilahinin verdiyi cəzanı çəkir,” – doktor ürəkağrısı ilə düşündü...
Heç bir əlaməti, özünəməxsusluğu olmayan, yoluxan insanların özləri tərəfindən adı çəkilməyib gizlədilən bəla isə başqa xəstəliklər adı ilə insafsızcasına, adamlara fərq qoymayıb fəaliyyətini günbəgün dayanmadan genişləndirir, gözə görünmədən, nəzərə çarpmadan çirkin faciə missiyasını davam etdirirdi... Hər zaman qurbanlarının sayını artıran bu qasırğa vaxt dolandıqca dünyanı sarıyırdı... Allah təsadüfi səbəblərdən yaranan zərurətli nəticələrlə insanları növbəti ağır sınağa çəkirdi.
11.2007